Làng Cổ Shirakawago - Di Sản UNESCO Của Nhật Bản

Làng cổ Shirakawago, nằm tại tỉnh Gifu ở miền Trung Nhật Bản, là một trong những điểm đến nổi bật nhất của du lịch Nhật Bản, được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1995. Nép mình giữa những dãy núi hùng vĩ của vùng Hida, Shirakawago UNESCO nổi tiếng với kiến trúc nhà tranh gassho-zukuri độc đáo, mang đậm nét văn hóa truyền thống Nhật Bản. Làng này, cùng với làng Gokayama lân cận, tạo nên một bức tranh thôn quê yên bình, nơi thời gian dường như ngừng trôi, đưa du khách trở về với làng cổ Nhật Bản xưa cũ.

Shirakawago nằm trong thung lũng sông Shogawa, cách thành phố Takayama khoảng 50km và Kanazawa khoảng 75km. Với dân số chỉ khoảng 1.600 người, làng mang đến không gian thanh bình, tách biệt khỏi sự ồn ào của các thành phố lớn. Làng cổ Shirakawago không chỉ thu hút du khách bởi kiến trúc độc đáo mà còn bởi cảnh sắc bốn mùa tuyệt đẹp, từ hoa anh đào mùa xuân, đồng lúa xanh ngát mùa hè, lá vàng đỏ mùa thu, đến tuyết trắng phủ kín mái tranh vào mùa đông, tạo nên danh hiệu làng tuyết Nhật Bản.

Du lịch Gifu nói chung và Shirakawago nói riêng mang đến trải nghiệm độc đáo, kết hợp giữa khám phá thiên nhiên, văn hóa, và lịch sử. Với những ngôi nhà gassho-zukuri hơn 250 năm tuổi vẫn còn nguyên vẹn, Shirakawago UNESCO là biểu tượng của sự bền bỉ và hài hòa với thiên nhiên, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm đến khám phá làng cổ Nhật Bản này.

Kiến Trúc Gassho-Zukuri Độc Đáo

Kiến trúc gassho-zukuri là điểm nhấn nổi bật của làng cổ Shirakawago, khiến nơi đây trở thành một trong những làng cổ Nhật Bản độc đáo và thu hút nhất thế giới. Tên gọi “gassho-zukuri” có nghĩa là “hai bàn tay chắp lại cầu nguyện”, ám chỉ hình dáng mái nhà dốc nhọn, giống như hai bàn tay chắp vào nhau trong tư thế cầu nguyện. Thiết kế này không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn thể hiện sự thích nghi tuyệt vời với khí hậu khắc nghiệt của vùng Hida, tỉnh Gifu, nơi tuyết rơi dày đặc vào mùa đông, biến Shirakawago thành làng tuyết Nhật Bản nổi tiếng.

Đặc Điểm Kiến Trúc Gassho-Zukuri

Các ngôi nhà gassho-zukuri được lợp bằng tranh khô (thường là cỏ susuki hoặc rơm rạ), với góc nghiêng mái từ 45 đến 60 độ. Thiết kế dốc này giúp tuyết rơi dễ dàng, tránh tích tụ gây áp lực lên cấu trúc nhà, đặc biệt trong những tháng đông khi tuyết có thể dày đến 2–3 mét. Mái tranh dày từ 30–50 cm, được cố định bằng dây thừng và các thanh gỗ, tạo nên một lớp cách nhiệt tự nhiên, giữ ấm vào mùa đông và thoáng mát vào mùa hè.

Ngôi nhà gassho-zukuri thường có 3–4 tầng, với tầng áp mái được sử dụng làm nơi nuôi tằm hoặc làm kho chứa lương thực, lụa, và các vật dụng khác. Kết cấu gỗ của nhà được xây dựng mà không sử dụng đinh, thay vào đó là kỹ thuật đan xen các thanh gỗ và buộc bằng dây thừng làm từ sợi tự nhiên. Kỹ thuật này không chỉ thể hiện sự khéo léo của thợ mộc Nhật Bản mà còn giúp ngôi nhà chịu được động đất và thời tiết khắc nghiệt. Nội thất bên trong đơn giản nhưng tinh tế, với bếp lò irori (lò sưởi trung tâm) là trái tim của ngôi nhà, nơi gia đình quây quần trong những ngày đông lạnh giá.

Lịch Sử Lâu Đời

Nhiều ngôi nhà gassho-zukuri ở làng cổ Shirakawago có tuổi đời hơn 250 năm, một số thậm chí lên đến 400 năm, nhưng vẫn được bảo tồn nguyên vẹn nhờ sự chăm sóc cẩn thận của cộng đồng. Việc thay mái tranh định kỳ, được gọi là “yui”, là một hoạt động cộng đồng đặc biệt, diễn ra khoảng 20–30 năm một lần. Trong sự kiện này, hàng chục người dân trong làng cùng hợp sức để thay mái tranh mới, sử dụng kỹ thuật truyền thống và không cần công cụ hiện đại. “Yui” không chỉ là công việc bảo trì mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết và trách nhiệm cộng đồng, góp phần đưa Shirakawago UNESCO trở thành di sản thế giới vào năm 1995.

Ý Nghĩa Văn Hóa

Kiến trúc gassho-zukuri không chỉ là biểu tượng của làng cổ Shirakawago mà còn phản ánh lối sống hài hòa với thiên nhiên của người dân vùng Hida. Mái nhà tranh giúp điều hòa nhiệt độ, giữ ấm vào mùa đông và thoáng mát vào mùa hè, trong khi tầng áp mái tối ưu hóa không gian cho nghề nuôi tằm – một ngành kinh tế quan trọng của vùng vào thời Edo (1603–1868). Các ngôi nhà gassho-zukuri còn là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa, với các hiện vật như dụng cụ nông nghiệp, đồ dệt, và đồ gia dụng được trưng bày trong các ngôi nhà mở cửa cho du khách.

Vẻ Đẹp Bốn Mùa Ở Shirakawago

Làng cổ Shirakawago nổi tiếng với cảnh sắc bốn mùa, mỗi mùa mang lại một vẻ đẹp riêng biệt, khiến nơi đây trở thành điểm đến lý tưởng quanh năm cho du lịch Gifu. Từ hoa anh đào mùa xuân đến tuyết trắng mùa đông, Shirakawago luôn là bức tranh thiên nhiên hoàn mỹ, kết hợp với kiến trúc gassho-zukuri để tạo nên sức hút độc đáo.

Mùa Xuân (Tháng 3–5)

Mùa xuân, làng cổ Shirakawago khoác lên mình sắc hồng phấn của hoa anh đào, nở rộ dọc các con đường và bờ sông Shogawa. Những ngôi nhà gassho-zukuri nằm giữa rừng hoa tạo nên khung cảnh thơ mộng, thu hút du khách yêu thích nhiếp ảnh và thiên nhiên. Các cây hoa anh đào, kết hợp với mái tranh nâu và cánh đồng xanh non, mang lại cảm giác yên bình và thanh thản. Nhiệt độ mùa xuân dao động từ 5–15°C, lý tưởng để đi bộ khám phá làng hoặc tham gia các lễ hội hoa anh đào nhỏ tại đền Shirakawa Hachiman.

Mùa xuân cũng là thời điểm người dân bắt đầu gieo trồng lúa và rau củ, với các hoạt động nông nghiệp truyền thống diễn ra khắp làng. Du khách có thể thấy những cánh đồng được chuẩn bị tỉ mỉ, với hệ thống tưới tiêu cổ xưa vẫn được sử dụng. Đây là thời điểm tuyệt vời để khám phá làng cổ Nhật Bản trong không khí tươi mới và ít đông đúc hơn so với mùa cao điểm.

Mùa Hè (Tháng 6–8)

Mùa hè, làng cổ Shirakawago được bao quanh bởi đồng lúa xanh ngát, mang lại không khí trù phú và tươi mới. Các cánh đồng lúa và vườn rau xanh mướt tương phản với mái tranh nâu của nhà gassho-zukuri, tạo nên bức tranh thôn quê yên bình. Nhiệt độ mùa hè dao động từ 20–30°C, phù hợp cho các hoạt động ngoài trời như đi xe đạp quanh làng, tham quan bảo tàng ngoài trời Gassho-zukuri Minkaen, hoặc ngắm cảnh sông Shogawa lấp lánh dưới ánh nắng.

Mùa hè cũng là thời điểm diễn ra các lễ hội lửa và biểu diễn văn hóa dân gian, với các điệu múa truyền thống và nhạc cụ dân tộc. Du khách có thể tham gia các hoạt động trải nghiệm như làm mì soba hoặc dệt vải tại các trung tâm văn hóa trong làng. Mặc dù mùa hè có thể có mưa, nhưng các cơn mưa ngắn thường làm tăng thêm vẻ đẹp của Shirakawago UNESCO, với sương mù bao phủ những ngọn đồi xanh.

Mùa Thu (Tháng 9–11)

Mùa thu là một trong những thời điểm đẹp nhất để ghé thăm làng cổ Shirakawago, khi rừng cây bao quanh làng chuyển màu vàng, đỏ, và cam rực rỡ. Những ngôi nhà gassho-zukuri ẩn mình giữa rừng lá mùa thu tạo nên khung cảnh như trong tranh, đặc biệt từ Shiroyama Viewpoint, nơi du khách có thể ngắm toàn cảnh thung lũng. Nhiệt độ mùa thu dao động từ 10–20°C, mát mẻ và dễ chịu, khiến đây là mùa cao điểm của du lịch Gifu.

Các con đường mòn dẫn qua làng được phủ đầy lá rụng, tạo nên không gian lãng mạn cho những ai yêu thích nhiếp ảnh. Mùa thu cũng là thời điểm diễn ra lễ hội thu hoạch, với các hoạt động như cắt lúa và cúng thần linh tại đền Shirakawa Hachiman. Du khách có thể thưởng thức các món ăn mùa thu như nấm rừng và hạt dẻ rang, mang đậm hương vị vùng Hida.

Mùa Đông (Tháng 12–2)

Mùa đông biến làng tuyết Nhật Bản Shirakawago thành một xứ sở cổ tích, với tuyết trắng phủ kín mái nhà gassho-zukuri. Nhiệt độ có thể xuống dưới 0°C, đôi khi đạt -10°C, nhưng chính thời tiết lạnh giá này tạo nên cảnh quan huyền ảo, đặc biệt trong Lễ hội thắp sáng mùa đông (Shirakawago Light-up). Ánh đèn vàng ấm áp từ các ngôi nhà tranh chiếu sáng giữa màn tuyết trắng, mang lại trải nghiệm không thể nào quên.

Mùa đông cũng là thời điểm du khách có thể trải nghiệm các hoạt động như trượt tuyết nhẹ hoặc tham quan các ngôi nhà gassho-zukuri để cảm nhận sự ấm áp từ bếp lò irori. Kinh nghiệm du lịch Shirakawago khuyến nghị chuẩn bị áo ấm dày, găng tay, và giày chống trượt để đảm bảo an toàn khi đi bộ trên tuyết.

Các Điểm Tham Quan Nổi Bật Trong Làng

Làng cổ Shirakawago có nhiều điểm tham quan hấp dẫn, mang đến cơ hội khám phá kiến trúc, lịch sử, và văn hóa của Shirakawago UNESCO. Các địa điểm này không chỉ giúp du khách hiểu rõ hơn về kiến trúc gassho-zukuri mà còn mang lại cái nhìn sâu sắc về cuộc sống của người dân vùng Hida.

Wada House

Wada House là ngôi nhà gassho-zukuri lớn nhất và lâu đời nhất ở làng cổ Shirakawago, được xây dựng vào đầu thế kỷ 18, hơn 300 năm trước. Đây là một trong những ngôi nhà mở cửa cho du khách tham quan, với các phòng trưng bày hiện vật từ thời Edo, bao gồm dụng cụ nông nghiệp, đồ dệt, và đồ gia dụng. Tầng áp mái của Wada House từng được sử dụng để nuôi tằm, một ngành kinh tế quan trọng của vùng, và hiện nay là nơi trưng bày các công cụ liên quan đến nghề sản xuất lụa.

Nội thất của Wada House giữ nguyên nét truyền thống, với bếp lò irori ở trung tâm, nơi gia đình Wada từng quây quần. Du khách có thể tìm hiểu về lịch sử gia đình Wada – một trong những gia đình giàu có nhất trong làng – và cách họ duy trì ngôi nhà qua nhiều thế hệ. Vé vào cửa Wada House có giá khoảng 300–400 yên, và có hướng dẫn viên giải thích bằng tiếng Nhật hoặc tiếng Anh.

Shiroyama Viewpoint

Shiroyama Viewpoint là điểm ngắm toàn cảnh làng cổ Shirakawago, nằm trên một ngọn đồi nhỏ phía bắc làng. Từ đây, du khách có thể chiêm ngưỡng toàn bộ thung lũng với những ngôi nhà gassho-zukuri nằm giữa đồng lúa xanh vào mùa hè, lá vàng đỏ vào mùa thu, hoặc tuyết trắng vào mùa đông. Đây là điểm check-in yêu thích của các nhiếp ảnh gia, đặc biệt vào buổi sáng sớm hoặc hoàng hôn, khi ánh sáng tạo nên hiệu ứng rực rỡ.

Du khách có thể đi bộ từ trung tâm làng lên Shiroyama Viewpoint trong khoảng 15–20 phút, hoặc sử dụng xe buýt đưa đón với giá khoảng 200 yên. Đường lên điểm ngắm có thể hơi dốc, vì vậy mang giày thoải mái là cần thiết. Vào mùa đông, đường có thể trơn trượt do tuyết, nên kiểm tra điều kiện thời tiết trước khi đi.

Gassho-zukuri Minkaen

Gassho-zukuri Minkaen là bảo tàng ngoài trời nằm ở phía đông làng cổ Shirakawago, với hơn 25 ngôi nhà gassho-zukuri được di dời từ các khu vực khác để bảo tồn. Bảo tàng giới thiệu về kiến trúc gassho-zukuri, văn hóa, và cuộc sống của người dân vùng Hida, với các triển lãm về nghề thủ công, nuôi tằm, và sản xuất lụa. Du khách có thể tham gia các hoạt động trải nghiệm như dệt vải, làm mì soba, hoặc học cách buộc dây thừng theo kỹ thuật truyền thống.

Bảo tàng được thiết kế như một ngôi làng nhỏ, với các con đường mòn dẫn qua các ngôi nhà, mang lại cảm giác như bước vào một bức tranh lịch sử. Vé vào cửa Gassho-zukuri Minkaen có giá khoảng 600 yên, và du khách nên dành 1–2 giờ để khám phá toàn bộ khu vực.

Lễ Hội & Sự Kiện Tại Shirakawago

Làng cổ Shirakawago không chỉ nổi tiếng với kiến trúc gassho-zukuri và cảnh sắc bốn mùa mà còn với các lễ hội và sự kiện truyền thống, mang đến cơ hội trải nghiệm văn hóa làng cổ Nhật Bản một cách sống động.

Lễ Hội Thắp Sáng Mùa Đông (Shirakawago Light-up)

Lễ hội thắp sáng mùa đông (Shirakawago Light-up) là sự kiện nổi bật nhất tại làng tuyết Nhật Bản Shirakawago, diễn ra vào các cuối tuần của tháng 1 và tháng 2. Trong dịp này, hàng chục ngôi nhà gassho-zukuri được thắp sáng bằng ánh đèn vàng ấm áp, tạo nên cảnh tượng lung linh như trong cổ tích giữa màn tuyết trắng. Lễ hội thu hút đông đảo du khách và nhiếp ảnh gia từ khắp nơi trên thế giới, biến Shirakawago UNESCO thành một điểm đến không thể bỏ qua vào mùa đông.

Lễ hội Light-up thường diễn ra từ 17:30 đến 19:30, với số lượng du khách bị giới hạn để bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn. Du khách cần đặt vé trước (thường mở đăng ký từ tháng 10) và đặt chỗ nghỉ qua các công ty du lịch hoặc trang web chính thức của Shirakawago. Nhiệt độ trong lễ hội có thể xuống dưới -10°C, vì vậy cần chuẩn bị áo ấm dày, găng tay, khăn quàng, và giày chống trượt.

Lễ Hội Mùa Vụ

Ngoài lễ hội Light-up, làng cổ Shirakawago còn tổ chức các lễ hội mùa vụ gắn liền với nông nghiệp, diễn ra vào mùa xuân và mùa thu. Vào mùa xuân, lễ cúng thần linh tại đền Shirakawa Hachiman cầu mong mùa màng tốt tươi, với các điệu múa dân gian và nghi lễ truyền thống. Mùa thu, lễ hội thu hoạch lúa là dịp để người dân cảm tạ đất trời, với các hoạt động như cắt lúa, biểu diễn nhạc cụ dân tộc, và các trò chơi cộng đồng.

Du khách có thể tham gia hoặc quan sát các lễ hội này để hiểu thêm về văn hóa nông nghiệp của vùng Hida. Các lễ hội thường miễn phí, nhưng cần kiểm tra lịch trình trên trang web chính thức của Shirakawago để lên kế hoạch phù hợp.

Lễ Hội Rượu Sake

Mùa thu, làng cổ Shirakawago tổ chức lễ hội rượu sake, giới thiệu các loại sake thủ công được ủ từ gạo và nước suối tinh khiết của vùng Hida. Du khách có thể nếm thử các loại sake tại các quầy hàng hoặc cửa hàng trong làng, đồng thời tham gia các buổi biểu diễn văn hóa và mua các sản phẩm thủ công như khăn lụa và đồ gốm. Lễ hội sake mang lại không khí vui tươi, với các hoạt động giao lưu giữa du khách và người dân địa phương.

Ẩm Thực Địa Phương

Ẩm thực tại làng cổ Shirakawago mang đậm nét dân dã của vùng Hida, với các món ăn sử dụng nguyên liệu tươi ngon và theo mùa, làm phong phú trải nghiệm du lịch Gifu. Từ thịt bò Hida nổi tiếng đến các món ăn dân dã như miso và soba, ẩm thực Shirakawago mang lại hương vị độc đáo, phản ánh lối sống gần gũi với thiên nhiên của người dân.

Hida Beef

Hida beef là đặc sản nổi tiếng của tỉnh Gifu, được ví như “Kobe của miền Trung Nhật Bản”. Thịt bò Hida có vân mỡ cẩm thạch, mềm mịn, và hương vị ngọt ngào, thường được chế biến thành các món nướng, sukiyaki, hoặc sashimi. Tại làng cổ Shirakawago, du khách có thể thưởng thức Hida beef tại các nhà hàng như Irori hoặc trong các bữa ăn tại nhà nghỉ minshuku, nơi thịt được nướng trên bếp lò irori, mang lại trải nghiệm ấm cúng.

Miso và Soba

Miso tại Shirakawago được làm từ đậu nành địa phương, với hương vị đậm đà và thường được nướng trên lá hojo (miso yaki) để ăn kèm cơm hoặc rau củ. Mì soba, làm từ lúa kiều mạch trồng tại vùng Hida, là món ăn phổ biến, được phục vụ lạnh vào mùa hè hoặc nóng vào mùa đông. Soba tại Shirakawago có độ dai đặc trưng, thường ăn kèm nước chấm tsuyu hoặc súp nóng.

Sake Thủ Công

Shirakawago UNESCO nổi tiếng với sake thủ công, được ủ từ gạo chất lượng cao và nước suối tinh khiết từ dãy núi Hida. Sake của vùng có hương vị nhẹ nhàng, tinh khiết, thường được phục vụ trong các bữa ăn gia đình hoặc lễ hội sake vào mùa thu. Du khách có thể mua sake tại các cửa hàng trong làng hoặc nếm thử tại các quầy hàng trong lễ hội.

Các Món Ăn Khác

Ngoài Hida beef, miso, và soba, làng cổ Shirakawago còn có các món ăn dân dã như nấm rừng nướng, cá suối nướng (iwana), và bánh gạo mochi. Các món ăn này thường được chế biến đơn giản để giữ nguyên hương vị tự nhiên, phản ánh lối sống mộc mạc của người dân vùng Hida. Vào mùa thu, du khách có thể thưởng thức hạt dẻ rang và các món tráng miệng làm từ trái cây địa phương.

Kinh Nghiệm Du Lịch Shirakawago

Để có trải nghiệm du lịch Shirakawago trọn vẹn, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng về cách di chuyển, thời gian, và trang phục. Dưới đây là những kinh nghiệm du lịch Gifu hữu ích:

Cách đi:

• Từ Takayama: Đi xe buýt Nohi hoặc Hokutetsu (khoảng 50 phút, 2.600 yen khứ hồi). Xe buýt chạy thường xuyên từ ga Takayama, đặc biệt vào mùa cao điểm.
• Từ Kanazawa: Đi xe buýt Hokutetsu (khoảng 75 phút, 3.600 yen khứ hồi). Có thể kết hợp tham quan Kanazawa và Shirakawago trong cùng một ngày.
• Từ Tokyo: Đi tàu shinkansen đến Toyama hoặc Kanazawa (khoảng 2,5–3 giờ), sau đó chuyển xe buýt đến Shirakawago. Đặt vé tàu và xe buýt sớm qua Japan Rail Pass hoặc các ứng dụng như Hyperdia.

Thời gian tham quan:

• Dành ít nhất nửa ngày (4–6 giờ) để khám phá Làng cổ Shirakawago, bao gồm Wada House, Gassho-zukuri Minkaen, và Shiroyama Viewpoint. Nếu muốn ở lại qua đêm, các nhà nghỉ gassho-zukuri (minshuku) mang đến trải nghiệm sống như người dân địa phương.
• Mùa thu (tháng 9–11) và mùa đông (tháng 12–2) là thời điểm đẹp nhất, nhưng cũng đông nhất. Đặt khách sạn hoặc minshuku sớm, đặc biệt vào mùa lễ hội Light-up.

Chuẩn bị trang phục:

• Mùa đông: Nhiệt độ ở Shirakawago có thể xuống dưới 0°C, đặc biệt vào tháng 1 và 2. Mang áo khoác dày, găng tay, khăn quàng, và giày chống trượt để đi trên tuyết.
• Mùa thu: Nhiệt độ 10–20°C, mang áo khoác nhẹ, giày thoải mái, và ô nhỏ vì có thể có mưa nhẹ.
• Mùa xuân và hè: Mang áo mỏng, mũ, và kem chống nắng SPF 50+ vì ánh nắng mạnh vào ban ngày.

Lưu ý quan trọng:

• Lễ hội Shirakawago Light-up: Cần đặt vé trước qua trang web chính thức hoặc công ty du lịch vì số lượng du khách bị giới hạn. Đặt chỗ ở sớm (6 tháng trước) vì các minshuku nhanh chóng kín chỗ.
• Tôn trọng không gian riêng tư của người dân, không vào các ngôi nhà gassho-zukuri không mở cửa tham quan. Không sử dụng drone để chụp ảnh trừ khi được phép.
• Mang tiền mặt (yen) vì một số cửa hàng và quán ăn nhỏ ở Shirakawago không chấp nhận thẻ hoặc ví điện tử.

Làng cổ Shirakawago là một trong những ngôi làng đẹp nhất Nhật Bản, nơi kiến trúc gassho-zukuri độc đáo hòa quyện với cảnh sắc bốn mùa tuyệt đẹp. Từ hoa anh đào mùa xuân, đồng lúa xanh mùa hè, lá vàng đỏ mùa thu, đến tuyết trắng phủ kín mái tranh trong mùa đông, Shirakawago UNESCO mang đến trải nghiệm như bước vào một bức tranh cổ tích. Với các điểm tham quan như Wada House, Shiroyama Viewpoint, và bảo tàng Gassho-zukuri Minkaen, cùng các lễ hội như Shirakawago Light-up, Làng cổ Shirakawago là điểm đến không thể bỏ lỡ cho bất kỳ ai yêu thích làng cổ Nhật Bản và du lịch Gifu. Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng và tham gia tour Nhật Bản để khám phá Shirakawago một cách trọn vẹn. Với sự hỗ trợ của hướng dẫn viên chuyên nghiệp, bạn sẽ được hòa mình vào thiên nhiên hùng vĩ, văn hóa truyền thống, và ẩm thực độc đáo của vùng Hida.